Allereerst: wat is aids eigenlijk?

Het woord zelf staat voor ‘Acquired Immune Deficiency Syndrome’. In feite is het het moment waarop je immuunsysteem zodanig is aangetast, dat het virussen en bacterieën kan afblokken. Vergelijk het met een gevecht dat je moet aangaan, zonder dat je een beschermend harnas op je heen hebt.

Het gevolg is dat ziektes die voor de gemiddelde persoon met een gezond afweersysteem eerder banaal zijn, kunnen escaleren naar levensgevaarlijke infecties tot zelfs kanker. Een verkoudheid kan bijvoorbeeld makkelijker verergeren tot een zware longontsteking.

En wat is het verschil met hiv en seropositief zijn?

Hiv is het virus zelf, dan het immuniteitssysteem aantast. Seropositief zijn is een synoniem voor deze hiv-besmetting. Aids is echter de naam van het laatste stadium van een hiv-infectie, waarbij de schade zo groot is dat het lichaam zich niet meer kan beschermen. En het leven pas wordt bedreigd.

Concreet betekent het dus dat niet elke hiv-patiënt aids heeft. In tegenstelling tot aidspatiënten werkt het afweersysteem nog relatief goed, waardoor men een normaal leven heeft. De eerste jaren van een hiv-infectie zijn er dan ook vaak geen lichamelijke klachten te bespeuren. Maar beetje bij beetje brokkelt de immuniteitsmuur af. Behandeling is dus zeker noodzakelijk.

Hoe krijg je het?

In het overgrote deel van de gevallen wordt het hiv-virus overgedragen door onveilig vrijen. Het kan zich namelijk bevinden in zowel sperma, vaginaal vocht als menstruatiebloed. Van zodra deze in contact komen met je slijmvliezen, bestaat er een risico op besmetting. Niet alleen bij klassieke seks, maar ook bij anale en orale seks dus! Hou er ook rekening mee dat het hebben van andere soa’s de kansen op besmetting doen stijgen.

Daarnaast is drugsgebruik met gebruikte naalden of spuiten een bron van besmetting, omdat bloedresten van anderen kunnen achterblijven. In theorie betekent dit ook dat je per ongeluk prikken aan een besmette naald het oplopen van het virus kan betekenen, al is dit risico vele malen kleiner.

En hoe krijg je het niet?

Tegelijk moeten we ook een aantal misverstanden de wereld uithelpen. Het hiv-virus kan je bijvoorbeeld niet oplopen door een besmette mug. Ook door te kussen kan het virus niet worden overgedragen, omdat de mond geen virusgevoelig gebied is en hiv niet wordt overgedragen via speeksel. Vandaag de dag is overdracht van hiv door bloedtransfusies trouwens ook uitgesloten, omdat elke donatie wordt gecheckt op het virus.

Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat gewoon dagelijks contact geen enkel risico vormt. Zaken als hetzelfde bestek gebruiken of een hand geven kan je dus zonder angst voor een infectie doen.

Hoe herken je het?

Niet iedereen heeft in eerste instantie lichamelijke klachten, na het oplopen van het hiv-virus. Je kan je perfect een aantal jaar tiptop voelen. Maar quasi zeker zal je echter te kampen hebben met griepachtige klachten, die na enkele weken weer overgaan. Denk maar aan zaken als keelpijn, zware hoofdpijn en koorts. Maar ook huiduitslag en gezwollen lymfeklieren zijn kenmerkend.

Doe je niets aan de hiv-infectie, dan zal je na verloop van tijd stevigere aidsklachten krijgen. Hoe snel dit evolueert hangt echter van persoon tot persoon af en kan variëren van een jaar tot wel meer dan tien jaar na besmetting met hiv. Bij de overgang naar aids kan je zonder reden beginnen vermageren en last hebben van aanhoudende diarree. Ook vermoeidheid is zo’n typisch signaal dat het fout zit.

Wat houdt de behandeling in?

Hiv valt helaas niet te genezen, maar kan tegenwoordig wel flink worden afgeremd. Centraal daarbij staan aidsremmers, die altijd met elkaar worden gecombineerd. Deze neem je een of twee keer per dag, voor de rest van je leven. Je afweersysteem wordt zo versterkt, zodat je weinig tot geen lichamelijke klachten hebt.

Kan ik het zelf testen?

Zeker! Tegenwoordig kan je thuis te weten komen of je besmet bent met hiv, in je vertrouwde omgeving. Het gaat heel gemakkelijk, met een druppeltje bloed uit je vinger. Na 15 minuten heb je zo een eerste belangrijke indicatie in handen. Daarmee raden we je aan richting huisarts te trekken, voor definitief uitsluitsel.

Belangrijk om weten is wel dat de test pas zekerheid biedt bij besmettingen die minstens drie maanden eerder zijn gebeurd. Recentere blootstellingen worden niet opgemerkt.